In juli en augustus staat Siena in het teken van de Palio. Het is een paardenrace die in honderd dagen tot in de kleinste details wordt voorbereid. Twee maal per jaar, op 2 juli (Palio di Provenzano) en op 16 augustus (Palio dell’Assunta) barst de strijd los tussen de contrade, de Sienese wijken, die wordt uitgevochten op het Piazza del Campo. De zeventien contrade strijden niet tegelijkertijd, tijdens de race doen er tien contrade mee.
Inhoudsopgave
De emotie van Siena, de Palio
In juli 2013 volgde ik op de voet de voorbereidingen in de wijk van de edele gans, de Oca contrade. De jockey, fantino in het Italiaans, Giovanni Atzeni won de race eerder voor de Oca contrade in 2007 en in 2010. Elke contrada heeft een eigen museum dat alleen geopend is ten tijde van de Palio. Hier wordt de geschiedenis van deelname aan de Palio en alle overwinningen tentoon gesteld en zo zie ik nu ook de overwinningsvlag, il Palio, waarmee de Oca aanhangers in juli het plein trotseerden. Het museum bevindt zich in de kerk van de ganzen wijk en het vaandel, “Il Palio” staat er nog net zo bij als toen het werd geplaatst direct na de overwinning.
Ik bewonder de andere vervaardigde Palio’s, de één nog mooier dan de ander. Veel foto’s, gemaakt door de jaren heen, nemen mij mee in de dagen van de Palio voor de Oca. De diepgewortelde liefde die de Sienese voelen voor hun stad en in het bijzonder voor hun contrada zie je terug in het museum.
*Ontdek alles over wat is de Palio di Siena;
**Bekijk hier al mijn artikelen over de Palio di Siena!
Wil jij op de hoogte blijven van al mijn reistips? Schrijf je in voor de nieuwsbrief en Travel around with me via Facebook, Instagram, Pinterest, Twitter en op YouTube.
De prova, de generale repetitie
Om 19.15 is de generale repetitie op het Piazza del Campo, midden in Siena. Het schelpvormige naar beneden aflopende plein staat al aardig vol maar ik kan nog een plekje langs de kant bemachtigen vlakbij de Mossa, de startlijn.
Een luide knal laat mij weten dat de bereden politie van Siena eraan komt alvorens de jockeys de baan mogen betreden. De paarden worden zonder zadel bereden en verzamelen zich bij de start in een willekeurige volgorde. De start verloopt soepel en geen enkele jockey vraagt het maximale vermogen van zijn paard om hem te beschermen voor de race van morgen.
La cena della prova generale, het contrada diner
Na de generale repetitie ben ik uitgenodigd bij het contrada diner, “La cena della prova generale” in Aquila, de contrada van de adelaar. Elke contrada heeft zijn eigen symbool. Bij aankomst staan lang gedekte tafels klaar en wordt de laatste hand gelegd door de vele vrijwilligers om alle gasten te ontvangen.
De groep bestaat uit ongeveer 600 contrada inwoners en 300 gasten, voor Sienese begrippen is de Aquila een kleine contrada. (Foto: La cena della prova generale in Oca contrada, juli 2013).
Op zoek naar mijn plaatsnummer loop ik langs de verhoogde tafel waar straks het contrada bestuur plaatsneemt en de belangrijkste persoon deze dagen, de jockey. De smalle straat leidt naar de Duomo van Siena.
Als iedereen zit wordt met luid gezang en gejuich het bestuur en de fantino onthaald en wordt het diner geopend. Tussen de verschillende gerechten door wordt er veel gezongen en raak ik in gesprek met de gasten die zich naast mij aan tafel bevinden. Rechts van mij zit Massimiliano met zijn vrouw, overgekomen vanuit Milaan en voor de eerste keer van hun leven in Siena. Een goede vriend van hem, Emilio, is een Aquila contrada inwoner en heeft hem uitgenodigd. Het verbaast hem hoeveel toeristen er zijn en het verbaast mij dat hij pas voor de eerste keer in Siena is.
Hij roept Emilio bij het gesprek die vertelt dat de Aquila contrade 22 jaar geleden voor het laatst heeft gewonnen. Zijn vader was toentertijd de capitano, de leider van de wijk.
In de tussentijd heb ik een pasta en lokale risotto gegeten en als het dessert wordt opgediend, stromen enkele tafels al leeg. Jammer want juist nu pakt de capitano, Renato Romei, de microfoon en spreekt zijn inwoners en de fantino toe in de hoop op een goede overwinning morgen. Het is tegen half een in de nacht als ook ik de contrada verlaat richting mijn hotel.
Inzegening van het paard in een kerk
De volgende dag sta ik om stipt twee uur in de Via del Cassato. Hier bevindt zich de kerk van de Aquila contrada, waar het paard zal worden ingezegend. Het is een drukte van belang maar ik weet een goede plaats te bemachtigen net voor de ingang. Niet lang daarna lopen twee mannen strak in het pak de hoek om en gelijk daarachter bevindt zicht het zeven jarige paard, Naiké genaamd.
Ze lopen de kerk in waarna er door de contrada inwoners duidelijk wordt gemaakt dat iedereen stil moet zijn. De kerk is te klein om hier naar binnen te kunnen, maar als ik het gejuich buiten hoor weet iedereen dat het paard is gezegend. Het paard wandelt weer naar buiten aan de hand van zijn verzorger, die hem straks naar het Palazzo Pubblico zal vervoeren. (Foto als voorbeeld: Inzegening paard op het plein van de kerk van de Oca contrada, juli 2013).
Vlak daarna doemt er een geluid op van zware hoeven op de stenen. Als ik om kijk zie ik twee grote witte gedaantes om de hoek komen, het zijn de maremmaanse ossen. Tijdens de historische parade, ‘Corteo Storico’ trekken zij de ‘Carrocio’, de grote houten kar, voort waarop het vaandel, ‘Il Palio’ staat.
In het smalle straatje lijken de ossen nog groter dan ze al zijn. Het is een indrukwekkend gezicht. Hun verzorger leidt ze naar de stal aan het einde van de ‘Via del Cassato’. Hier wachten de ossen op hun belangrijke taak van vanavond.
De historische parade voorafgaand aan de Palio di Siena
Om 19.00 uur gaat de race van start, vanaf vanochtend staan er al mensen op het plein te wachten. Voorafgaand aan de race is de historische parade waarin elke contrade zichzelf voorstelt.
Rond half vijf loop ik naar de winkelstraat. Als je door de winkel heen loopt kom je aan de achterkant bij de balkons vanwaar je uitkijkt over het Piazza del Campo. Er zijn zes zitplaatsen waar een stel uit Engeland, uit Noorwegen en twee vrienden uit Californië al hebben plaatsgenomen. Wij hebben smalle staanplaatsen achter ze en een fantastisch uitzicht over het gehele plein.
Onder luid tromgeroffel stellen de zeventien wijken van Siena zich voor aan het publiek. De vaandel zwaaiers in prachtige historische kostuums komen als eerst in beeld en tonen de kunst van het vlag zwaaien. De uitverkoren fantino zit op het paradepaard, “sopralleso” en daarachter bevind zich de echte hoofdpersoon in dit verhaal, het racepaard zelf dat wordt geleidt door de “Barbaresco”.
In de verte zie ik de grote ossen in beeld komen, die van bovenaf nu een stuk kleiner lijken. De houten kar is helemaal opgetuigd en staat nu vol met trompettisten die de Palio mars spelen.
De Palio van Siena
Het wordt stil op het plein, het kanonschot kondigt aan dat de paarden eraan komen. Eén voor één rijden ze langs de tribune die is opgetrokken voor het Palazzo Pubblico. Hier zitten alle deelnemers van de parade en ze moedigen hun fantino aan voor de race. De paarden stellen zich op bij de startlijn en het gehele plein valt in stilte. Via een luidspreker worden de startplaatsen bekend gemaakt en de contrade inwoners slaan per keer een diepe zucht of je hoort het gejuich op verschillende plekken in het Campo.
Als alle tien contrade opgenoemd zijn kunnen de onderhandelingen over het winnen van de Palio starten. De Palio is niet zoals andere paardenraces, alles is hier toegestaan. Van corruptie tot het proberen van elkaar van de paarden te duwen. Het maakt niet uit hoe, als je maar zorgt dat je de Palio wint. De fantini rijden langs de tribune bij de startlijn waar de capitano’s zich bevinden. Binnen nog geen tien minuten stellen negen fantino hun paarden op langs de startlijn.
Maar de tiende fantino, die ook de achterste startplaats heeft, de “Rincorso” genoemd, lijkt nog niet zeker van zijn zaak. De Italiaanse vrouw van de winkel staat achter me en ik vraag haar wat er gebeurd omdat ik de Italiaanse rumoerigheid niet versta. Zij vertelt mij dat iedereen er over uit is maar dat deze contrada nog moeite heeft met de afspraak. Ik merk aan het publiek dat zij het onzin vinden dat er één contrada is die het er blijkbaar niet mee eens is want er ontstaat een geërgerde sfeer. Enkele ogenblikken later heeft de contrada er zich dan toch bij neergelegd. Als het paard tussen de twee touwen stapt, start de race.
In een razende snelheid komen de paarden voorbij, iedereen op het balkon is er stil van ten opzichte van de uitzinnige menigte op het plein die hun contrade toejuichen. In de Curve St. Martino, de gevaarlijkste bocht, zie ik een fantino van zijn paard vallen. Als ik goed kijk zie ik dat de Onda contrade voorop ligt. Ongelofelijk roep ik, dat is Giovanni, de fantino die ook de Palio van juli won. Ze passeren de startlijn en het is tijd voor de laatste ronde, alles wordt gegeven, in de volgende bocht valt er nog een fantino van zijn paard en als ze de laatste bocht in rijden is het overduidelijk.
De overwinning van de Palio
Giovanni Atzeni, bijnaam Tittia, wint allebei de Palio’s van 2013! Hij passeert nog maar net de startlijn als al veel toeschouwers de baan betreden om zo snel mogelijk getuige te zijn van deze overwinning. Het paard is nog in volle gang en komt even voorbij het balkon waar ik sta tot stilstand.
Giovanni wordt van zijn paard getild en op de schouders van de Onda inwoners voorbij gedragen. Zowel Oca als Onda inwoners juichen hem toe want dit is bijzonder. Terwijl Giovanni richting het inmiddels naar beneden gehaalde “Il Palio” wordt gedragen, wordt recht onder ons balkon het paard geknuffeld en gekust.
Het paard wacht op de terugkeer van Giovanni met daarachter de vol trots gedragen Il Palio. Ik loop gauw het balkon af en ga de straat op richting het plein. Hier wordt Giovanni nog steeds op de schouders gedragen. Ik manoeuvreer mij tussen de feestende Onda inwoners snel een zijstraat in om zo voor de stoet uit te arriveren bij de Duomo.
De emotie van Siena de Palio di Siena
Ik sta klaar voor het ontvangst van de menigte en onder luid gezang van het Onda lied en al zwaaiend met vlaggen komen ze eraan. De vreugde bij iedereen is prachtig om te zien. Iedereen knuffelt en kust elkaar, sluit elkaar in de armen en vieren de overwinning met tranen van geluk. Zelfs de Oca inwoners zijn naar de Duomo gekomen om Giovanni te feliciteren, tenslotte heeft hij voor hen al drie keer de Palio gewonnen.
De Duomo is versierd met alle vlaggen van de contrade. Ik sta te ver achteraan om te zien wat er binnen precies gebeurt. Snel ga ik weer naar buiten waar ik vanaf het bordes van de Duomo de mensen uit de kerk zie komen. Giovanni wordt nog steeds op de schouders gedragen. Aan de overkant doet een souvenirstalletje goede zaken, want de vlaggen en sjaaltjes met het Onda symbool zijn binnen no time uitverkocht.
Ik sluit me aan bij het feestgedruis en dwaal mee door de straatjes naar beneden, het centrum van de Onda contrada in. Hier staan de grote glazen vaten wijn al klaar en iedereen drinkt, proost en lacht met elkaar. Een jonge jongen hangt aan een touw om de kerkklokken te luiden en drie oude vrouwen aan de overkant hebben hun stoeltjes voor de deur gezet om alles goed te zien. Iedereen is in het blauw en wit gekleed. Ik kijk gek op als ik ineens een groep mensen met spenen in hun mond voorbij zie lopen. De jongen die nog steeds het touw heen en weer slingert roept dat de Palio is geboren en weer bij de Onda terecht is.
Ik zie nog éénmaal de gewonnen Il Palio voorbij komen alvorens het in de lokale kerk wordt geplaatst. Ik drink mijn wijn op en zeg de oude vrouwen gedag met de weinige Italiaanse woorden die ik ken, “Bellisima Vittorie’, oftewel gefeliciteerd met de overwinning!
Zou jij ook wel eens de emotie van Siena van de Palio di Siena willen beleven?
Have fun bij de Palio!
Dankjewel Aniek, zo goed om weer hier te zijn:). Feels like home!
hier kun je het Palio live volgen op de computer
http://www.streamago.tv/channel/43753/default,
op 16 Aug. om 19.00 uur
Bedankt voor het delen en volgen Peter, erg leuk!
[…] de contrade (wijken) die wordt uitgevochten tijdens de paardenrace. Ieder detail is belangrijk en je moet een paar dagen in de stad verblijven om enigszins te kunnen begrijpen wat de Palio betekent voor de […]
[…] heb mijn hart verloren aan de Palio di Siena. Ik ben er nu vier keer geweest en vind het een fantastisch evenement. De emotie die erbij komt […]